Эмомалӣ Раҳмон, раисҷумҳури Тоҷикистон, рӯзи 3-юми апрел ба Узбекистон рафт.
Ӯ рӯзҳои 3 ва 4-уми апрел дар нишасти сарони давлатҳои Осиёи Марказӣ ва Иттиҳоди Аврупо дар Самарқанд иштирок мекунад.
Ин нишасти нахустини тарафҳост.
“Нишасти Самарқанд нишон хоҳад дод, ки Иттиҳоди Аврупо то чӣ ҳад ба ҳамкории мунтазам ва дарозмуддат бо Осиёи Марказӣ омода аст. Душвории асосӣ барои Брюссел рақобат бо манфиатҳои Чин ва Русия дар минтақа хоҳад буд”, -- мегӯяд Мирҳат Шарифҷон, таҳлилгари Радиои Аврупои Озод/Радиои Озодӣ.
Иттиҳоди Аврупо солҳо боз бо кишварҳои Осиёи Марказӣ, аз ҷумла Тоҷикистон, ки бештар зери нуфузи Русия ҳастанд, равобит дорад. Иқтисоду дигаргунии иқлим, таъмини об ва риояи ҳуқуқи одамон аз мавзуъҳои асосии ҳамкории ду тараф будааст.
Вале бино бар санаде, ки Радиои Озодӣ рӯзи дувуми апрел дид, ҷонибҳо дар нишасти Самарқанд ба истиснои ташаббуси Global Gateway, ки ҳамчун алтернативаи тарҳи "Як камарбанд - як роҳ"-и Чин номбар мешавад, масъалаи Афғонистону мубориза бо таҳдидҳо, давр задани таҳримҳо, волоияти қонуну озодиҳои бунёдӣ ва ҷомеаи шаҳрвандиро низ баррасӣ ва ё ҳадди ақал дар бораи онҳо ишора хоҳанд кард.
Созмони байнулмилалии Human Rights Watch як ҳафта пеш аз намояндагони Иттиҳоди Аврупо талаб карда буд, ки дар гуфтугӯ бо мақомоти Осиёи Марказӣ ба риояи ҳуқуқи инсон таваҷҷуҳ кунанд.
Чун, ба гуфтаи Искра Кирова, мудири созмон дар умури кишварҳои Аврупо ва Осиёи Марказӣ, "ҳабси мунтақидону фаъолон ва маҳдудияти кори ҷомеаи маданӣ ва матбуоти мустақил дар минтақа ба гумон аст, ки ба пешрафте, ки Иттиҳоди Аврупо дар фикри он аст, мусоидат намояд."
Аммо Шавкат Мирзиёев, раисҷумҳури Узбекистон, дар остонаи нишаст ва дар мусоҳиба бо шабакаи Euronews бештар ба масъалаҳои иқтисодӣ ва сармоягузориву рушди устувор бо Иттиҳоди Аврупо таъкид кардааст. Ба иттилои ӯ, дар ҳафт соли охир додугирифт байни кишварҳои Осиёи Марказӣ ва Аврупо афзуда, ба 54 миллиард евро расидааст.
Панҷ кишвари Осиёи Марказӣ солҳои охир барои саркӯби мунтақидон, боздошту ҳабси рӯзноманигорон ва поймоли ҳуқуқи бунёдии сокинон танқид мешаванд. Ҳукуматдории тӯлонӣ ва интихоботҳои бидуни рақобат ва ё олуда ба тақаллуб аз камбудҳои дигари онҳо шумурда мешавад.